Geschiedenis van Ruïne Ravesteyn

Huys te Heenvliet
Rond 1250 begint de nieuwe Heer Hugo van Heenvliet met de bouw van het Huys te Heenvliet, een versterkte stenen donjonvesting ter vervanging van zijn houten versterking. In dezelfde tijd bouwden familieleden in de omgeving eigen versterkte woontorens of “mottes”: Bleydestein, Wielesteyn, Blicksteyn en Leeuwensteyn. In de loop der tijd is hiervan alleen ruïne Ravesteyn als tastbaar bewijs overgebleven. Het is daarmee een van de zeer weinige bouwwerken uit de middeleeuwen in min of meer ongewijzigde staat.

Het Huys te Heenvliet, nu bekend als ruïne Ravesteyn is een rechthoekige bakstenen woontoren van 14 x 11 m, met op de hoeken uitspringende ronde torens. De muren op de begane grond zijn 2,3 m dik en op de verdieping 2m. Op de verdieping was een ruimte van 10 x 7 m met een grote schouw; daarboven waarschijnlijk een houten zolder met een dak. Halverwege de 14e eeuw is aan de oostkant een nieuwe vleugel aangebouwd en rond 1450 nog een uitbouw aan de zuidkant. Hiervan zijn alleen de funderingsmuurtjes nog te zien. Bijzonder is de ruimte boven de ingang, waar ooit een valhek heeft gezeten. De laaggelegen toegang met valhek is uniek voor dit soort versterkingen. Voordat het Huys samen met het toenmalige Wielesteyn (de voorloper van het middelste deel van het tegenwoordige Ambachtsherenhuis) in 1572 na de bevrijding van Den Briel door, naar nu algemeen wordt aangenomen,de Watergeuzen is geplunderd en in brand gestoken, was het al beschadigd door de Sint Elisabethsvloed in 1421 en ook in 1489 door brandschatting door troepen van Jonker Frans van Brederode tijdens de Hoekse en Kabeljauwse twisten. Ook bij de inundatie door de Duitse bezetter op Voorne in 1944 en bij de watersnoodramp van 1953 stond de ruïne in het water en liep flinke schade op.

Blik op Ravesteyn met de voeten in het water (februari 1953)

Angelus Merula
Kasteel Ravesteyn is ook bekend van de geschiedenis van Angelus Merula, een bekende priester die rond het jaar 1532 bekend stond als de “ketterse pastoor van Heenvliet”. Merula was een van de eerste Rooms Katholieke geestelijken die zich verzette tegen o.a. de heiligenverering in de Rooms Katholieke kerk en het verhaal wil dat hij hiervoor gevangen is gezet in Ravesteyn. Uiteindelijk is Merula tot de brandstapel veroordeeld en overleed hij vlak voor zijn terechtstelling in Bergen (Henegouwen) op 26 juli 1557.

Verval
Na 1572 is de ruïne niet meer herbouwd en raakte het steeds verder in verval; desondanks is het een van de best bewaarde kasteelruïnes in Nederland. Drie van de vier hoektorens staan na ruim zes eeuwen nog fier overeind. Het Ambachtsherenhuis met het landgoed waar in de ruïne ligt, gelegen aan de Markt, is thans in particulier bezit van de familie Lamaison van den Berg. Omdat Ravesteyn altijd in privébezit is geweest en nogal geïsoleerd ligt, is de ruïne niet verder gesloopt en relatief goed bewaard gebleven. De familie heeft in de periode 1960 – 1990 diverse historische onderzoeken en grootschalige restauratiewerkzaamheden laten uitvoeren. 

Mede vanwege de hoge kosten van onderhoud is de ruïne in 2003 in eigendom overgedragen aan de Stichting Stede en Vrye Heerlykheyt, zoals gezegd met het doel de ruïne zo goed mogelijk te behouden voor de toekomst.

Ruïne Ravesteyn voor de grote restauratiewerkzaamheden begin jaren zestig.